Operat środowiskowy to dokument wymagany przy wielu inwestycjach, który wchodzi w skład dziedziny, jaką jest ocena oddziaływania na środowisko. Dokument ten jest wymagany za każdym razem, gdy charakter przedsięwzięcia świadczy o konieczności przeprowadzenia procedur związanych ze wspomnianą oceną oddziaływania na środowisko. Kwestie te regulowane są przez dyrektywy Unii Europejskiej m.in. Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne, Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.

W Polsce opinie dotyczące konieczności nadania oceny ochrony środowiska wydawane są przez następujące organy w zależności od konkretnego przypadku: Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, regionalni dyrektorzy ochrony środowiska, dyrektor urzędu morskiego, inspekcja sanitarna.

Co musi uwzględniać operat środowiskowy?

Dokument ten przygotowuje się już na etapie planowania inwestycji. Wymóg jego posiadania wynika bezpośrednio, gdy przedsięwzięcie decyzją administracyjną musi zostać poddane ocenie oddziaływania na środowisko. Poza operatem środowiskowym wymagane jest również uzyskanie odpowiednich opinii oraz uzgodnień. OOŚ (ocena oddziaływania na środowisko) wymagana jest obligatoryjnie w przypadkach, gdy charakter przedsięwzięcia znajduje się w liście wchodzącej w skład Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. z 2016 r. poz. 71).

Operat środowiskowy powinien zawierać w pierwszej kolejności opis charakteru prowadzonego przedsięwzięcia w tym opis procesów produkcyjnych, a także rodzaj oraz ilości zanieczyszczeń wynikających z funkcjonowania przedsięwzięcia. W dokumencie należy Dokument musi również wskazać istniejące w sąsiedztwie budynków lub innych obiektów o charakterze zabytkowym. Operat środowiskowy powinien także określać przewidywane skutki awarii produkcyjnej lub przemysłowej na środowisko, a także sposoby na zapobieganie lub ograniczanie negatywnego skutku oddziaływań na środowisko w fazie budowy oraz eksploatacji. W operacie środowiskowym powinna znaleźć się również analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z inwestycją.

Warto również wspomnieć, że administracja ochrony środowiska może zrezygnować z obowiązku zawarcia niektórych z elementów operatu środowiskowego lub z drugiej strony wymagać szczegółowego opisania danej kwestii.